Stowarzyszenie Filmowców Polskich i Lidia Zonn-Karabasz w Alei Gwiazd

Już w maju łódzka Aleja Gwiazd wzbogaci się o dwie kolejne gwiazdy. 88. gwiazda uhonoruje 55 lat aktywnej działalności Stowarzyszenia Filmowców Polskich, natomiast 89. będzie hołdem dla artystycznych osiągnięć Lidii Zonn-Karabasz.

Stowarzyszenie Filmowców Polskich to wyjątkowa organizacja filmowa stojąca na straży praw filmowców, skupiająca w swoich szeregach około 1800 członków, ludzi wszystkich zawodów filmowych – reżyserów, operatorów, animatorów, montażystów, scenarzystów, charakteryzatorów, kostiumografów, scenografów, dekoratorów wnętrz, kompozytorów, reżyserów oraz operatorów i montażystów dźwięku, specjalistów od efektów specjalnych, kaskaderów, aktorów, kierowników produkcji, producentów, pracowników twórczych i techniczno-twórczych branży filmowej, a także krytyków, historyków i publicystów filmowych.

Stowarzyszenie powstało w 1966 roku dzięki wysiłkom m. in. Jerzego Topelitza, Wandy Jakubowskiej, Stanisława Wohla, Edwarda Zajicka i Aleksandra Forda. Na przestrzeni lat na stanowiskach kierowniczych SFP zasiadali tacy wybitni twórcy filmowi, jak Jerzy Kawalerowicz, Andrzej Wajda, Janusz Majewski, Krzysztof Zanussi, Tadeusz Chmielewski czy Krzysztof Kieślowski. Stowarzyszenie Filmowców Polskich powołało do życia najważniejsze instytucje filmowe, takie jak Łódzka Szkoła Filmowa, Przedsiębiorstwo Filmowe Film Polski, Wytwórnie Filmów Fabularnych w Łodzi i Wrocławiu, Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, Wytwórnia Filmów Oświatowych, Łódzkie Zakłady Kopii Filmowych czy studio filmowe Se-Ma-For, budując tym samym system polskiej edukacji i produkcji filmowej, a więc i siłę polskiej kinematografii.

Stowarzyszenie od samego początku walczyło o prawa polskich filmowców, nie uginało się pod naciskami politycznymi – dzięki nim wiele ocenzurowanych tytułów powróciło na kinowe ekrany w oryginalnej wersji. Kamery Stowarzyszenia dokumentowały wydarzenia w Stoczni Gdańskiej i podczas stanu wojennego, a ich fundusze często przeznaczano na pomoc rodzinom internowanych opozycjonistów. Instytucja miała nie tylko swój udział w walce o wyzwolenie kinematografii, ale aktywnie ją budowała, kiedy nadszedł czas reform ustrojowych.

W ostatnich pięćdziesięciu latach Stowarzyszenie Filmowców Polskich inicjowało najważniejsze zmiany i reformy w obszarze kinematografii. Z inicjatywy Stowarzyszenia powstała reforma prawa autorskiego, nowoczesna ustawa o kinematografii czy obecnie procedowana ustawa o uprawnieniach artysty zawodowego oraz implementacja dyrektywy o prawie autorskim.

Stowarzyszenie działa od 55 lat. Dziś, pod kierownictwem Jacka Bromskiego, zajmuje się przystosowywaniem polskiego przemysłu filmowego do zmieniających się czasów – finansuje nowatorskie produkcje nagradzane na międzynarodowych festiwalach, wspiera debiutantów, zajmuje się kodyfikacją prawa autorskiego w dobie Internetu, chroni ludzi wykonujących zawody filmowe, promuje kulturę filmową na całym świecie, nagradza zasłużonych filmowców, zajmuje się przystosowaniem filmowym seniorów i młodzieży.

Odsłonięcie gwiazdy będzie ukoronowaniem obchodów 55 lat intensywnej i owocnej działalności Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Fundatorem gwiazdy Stowarzyszenia Filmowców Polskich jest Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO.

Jest to 88. gwiazda w łódzkiej Alei Gwiazd.

„Lidia Zonn jest współtwórczynią wszystkich filmów, które zmontowała. Taką ma pasję i osobowość” – mówił o tej wyjątkowej twórczyni filmowej reżyser Marcel Łoziński.

Lidia Zonn-Karabasz rozpoczęła studia na wydziale reżyserii na Polskiej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, jednak już w trakcie studiów zaczęła asystować przy montażu filmów. Tak narodziła się jej fascynacja, z której, po stworzeniu debiutanckiej etiudy „Wesołe miasteczko”, postanowiła uczynić swoją profesję i zdobyła posadę w Wytwórni Filmów Dokumentalnych. Od 1968 roku jest członkinią Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

W latach 50. i 60. współpracowała z Kazimierzem Karabaszem, Januszem Majewskim, Władysławem Ślesickim, Danutą Halladin, Andrzejem Brzozowskim i Ireną Kamieńską, natomiast w latach 70. z Krzysztofem Kieślowskim, Marcelem Łozińskim i Tomaszem Zygadło. To ona odpowiadała za uderzające złożenia obrazów i dźwięków w legendarnych dziś dokumentach: „Szpitalu”, „Siedmiu kobietach w różnym wieku”, „Wizycie”, „Dworcu”, „Płyną trawy”, „Z punktu widzenia nocnego portiera”, „Przy torze kolejowym”, „Żeby nie bolało”. Montowała też filmy fabularne („Lokis. Rękopis profesora Wittembacha” Janusza Majewskiego, „Personel” Krzysztofa Kieślowskiego, „Cień już niedaleko” Kazimierza Karabasza), jednocześnie pisząc scenariusze i podejmując się reżyserii.

Do pracy Lidia Zonn-Karabasz podchodzi z pełnym zaangażowaniem, a w swojej karierze szczególnie upodobała sobie dokument: „Do fabuł podchodzę z rezerwą, bo tu scenopis z góry narzuca konstrukcję filmu. Dokument otwiera się na wszystko, co przynosi życie, a kształt osiąga w montażowni”. Swoim długoletnim doświadczeniem chętnie dzieli się z młodymi filmowcami – jest profesorem sztuki filmowej w łódzkiej Szkole Filmowej i brała czynny udział w stworzeniu Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej na tejże uczelni.

Za swój wkład w rozwój polskiej kinematografii była wielokrotnie nagradzana – w 2013 r. otrzymała Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, a już 17 maja 2022 r. w łódzkiej Alei Gwiazd będzie można zobaczyć jej odsłonięte z najwyższymi honorami nazwisko.

Gwiazda Lidii Zonn-Karabasz będzie 89. gwiazdą na ul. Piotrkowskiej w Łodzi.

Gwiazda Stowarzyszenia Filmowców Polskich jest finansowana przez Miasto Łódź w ramach projektu Łódź Miasto Filmu UNESCO. Gwiazda Lidii Zonn-Karabasz została ufundowana przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich oraz Państwową Wyższą Szkołę Filmową, Telewizyjną i Teatralną im. Leona Schillera w Łodzi

Małgorzata Brożek

m.brozek@ec1lodz.pl
+48 668 392 452