11 września 2023 roku o godzinie 11tej w Łódzkiej Alei Gwiazd na ul. Piotrkowskiej pod numerem 66 zostanie odsłonięta gwiazda, pochodzących z polskiego Krasnosielca, braci Warner. 100 lat temu: Harry, Albert, Sam i Jack założyli Warner Bros. Ich wytwórnia zrewolucjonizowała kino, dając początek erze filmu dźwiękowego „Śpiewakiem jazzbandu”. A później przyniosła takie kultowe produkcje, jak: „Casablanca”, „Buntownik bez powodu”, „Bonnie i Clyde”, „Wejście smoka”, „Superman”, „Matrix” i trylogia „Władca Pierścieni”, ale dała światu także Królika Bugsa i Kaczora Daffy’ego. To również dzięki braciom z Mazowsza amerykańska fabryka snów w Hollywood często nazywana jest Pollywood.
Rok 2023 obfituje w rocznice związane z braćmi Warner. 135 lat temu ich ojciec Benjamin Wonsal (inne źródła podają nazwiska: Wrona, Woron lub Wonskolaser), żydowski szewc z mazowieckiego Krasnosielca, przybył do USA, uciekając z zaboru rosyjskiego przed prześladowaniami i biedą. Rok później sprowadził rodzinę, w tym trzech przyszłych założycieli Warner Bros. (Jack urodził się w Kanadzie). 120 lat temu Albert i Sam kupili kinetoskop i kopię westernu „Napad na ekspres”. Wyświetlali go w namiocie podczas festynów, co stało się zalążkiem sieci kin, którą szybko stworzyli. To jednak w produkcji filmów widzieli swoją szansę. 105 lat temu powołali Warner Features, a pięć lat później (4.04.1923) przekształcili ją w Warner Bros., jedno z pierwszych tego typu przedsięwzięć na świecie.
To w tej wytwórni powstał „Don Juana” (1926), który uznawany jest za pierwszy film dźwiękowy w historii (zsynchronizowana ścieżka muzyczna i efekty dźwiękowe). Rewolucji dopełnił „Śpiewak jazzbandu” (1927), który jest pierwszym filmem w pełni udźwiękowionym (ścieżka muzyczna, efekty dźwiękowe, dialogi). Warner Bros. dostała za niego Oscara na pierwszej ceremonii wręczenia nagród Amerykańskiej Akademii Wiedzy i Sztuki Filmowej.
Bracia Warner nie stronili od projektów społecznie zaangażowanych. „My Four Years in Germany” (1918) demaskuje niemieckie okrucieństwa w czasie I wojny światowej. Ich studio było pierwszym, które odmówiło współpracy z Niemcami po dojściu Hitlera do władzy. W „Życiu Emila Zoli” (1937, pierwszy Oscar dla Warner Bros. w kategorii najlepszy film) i „Zeznaniu szpiega” (1939) jasno mówili o zagrożeniach, które niesie nazizm. O „Zeznaniu szpiega" jeden z dziennikarzy napisał, że Warnerowie wypowiedzieli Niemcom wojnę.
Kinematografia nasycona jest arcydziełami Warner Bros. Wśród nich: „Casablanca” (1942 – rok produkcji, 3 Oscary), „M jak morderstwo” (1954), „Rio Bravo” (1959), „My Fair Lady” (1964, 8 Oscarów), „Kto się boi Virginii Woolf? (1966, 5 Oscarów), „Bonnie i Clyde” (1967, 2 Oscary), „Bullitt” (1968, Oscar), „Brudny Harry” (1971), „Mechaniczna pomarańcza” (1971), „Egzorcysta” (1973, 2 Oscary), „Płonący wieżowiec” (1974, 3 Oscary), „Barry Lyndon” (1975, 4 Oscary), „Niebezpieczne związki” (1988, 3 Oscary), „Batman” (1989, Oscar), „Chłopcy z ferajny” (1990, Oscar), „JFK” (1991, 2 Oscary), „Bez przebaczenia” (1992, 4 Oscary), „Ścigany” (1993, Oscar), „Oczy szeroko zamknięte” (1999), „Matrix” (1999, 4 Oscary), „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” (2001), „Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia” (2001, 4 Oscary), „Władca Pierścieni: Dwie wieże” (2002, 2 Oscary), „Władca Pierścieni: Powrót króla” (2003, 11 Oscarów), „Helikopter w ogniu” (2002, 2 Oscary), „Incepcja” (2010, 4 Oscary), „Wielki Gatsby (2013, 2 Oscary), „Grawitacja” (2013, 7 Oscarów), „Dunkierka” (2017, 3 Oscary), „Joker” (2019, 2 Oscary), „Diuna” (2021, 6 Oscarów), „Judasz i Czarny Mesjasz (2021, 2 Oscary), „Nawalny” (2022, Oscar).
Dla firmy braci Warner pracowały największe gwiazdy kina: Elisabeth Taylor, Doris Day, Humphrey Bogart, Joan Crawford, Errol Flynn, James Dean, Clint Eastwood, Mel Gibson, Stanley Kubrick. Kontrakt ze studiem na 40 filmów miał też późniejszy prezydent USA Ronald Reagan.
W minionym roku bracia Warner „wrócili” na Mazowsze – częścią stworzonej przez nich 100 lat temu firmy stał się TVN, czołowy nadawca telewizyjny w Polsce. Grupa TVN to przede wszystkim 24 kanały telewizyjne, w tym stacje ogólnodostępne oraz płatne – factualowe, lifestyle’owe, informacyjne, sportowe i filmowe. Od 2018 roku była ona częścią amerykańskiej firmy medialnej Discovery. Po połączeniu w minionym roku Warner Bros. z grupą Discovery (w tym TVN Grupa Discovery) powstało jedno z największych przedsięwzięć medialno-rozrywkowych świata.
Bracia Warner to także bohaterowie „Kina Polonia”, największej wystawy Narodowego Centrum Kultury Filmowej, która zostanie otwarta w połowie października. Opowiada ona historię polskiej kinematografii – od Kazimierza Prószyńskiego, wynalazcy jednej z pierwszych „kamer”, przez braci Krzemińskich, założycieli pierwszego kina w Polsce, Aleksandra Hertza, twórcy podwalin przemysłu filmowego, po Andrzeja Wajdę, Krzysztofa Kieślowskiego i Pawła Pawlikowskiego, których filmy rozsławiły Polskę na świecie. Wystawa mówi o aktorkach i aktorach, którzy swoimi rolami wzruszali, wprawiali w zadumę, bawili. Bracia Warner, prowadząc czołową wytwórnię filmową świata, gwarantowali, a ich firma wciąż zapewnia widzom te same doznania. Tegoroczny jubileusz Warner Bros. to dobry moment do ich uhonorowania. Harry, Sam i Jack (9 września 2023 roku mija 45 lat od jego śmierci) mają swoje gwiazdy w Hollywoodzkiej Alei Sław, w Łodzi gwiazdę będzie miała cała czwórka, która zmieniła oblicze światowego kina, także Albert.
Więcej informacji:
Małgorzata Szczepaniak
m: 668 392 452
e: malgorzata.szczepaniak@ec1lodz.pl
