W 1895 roku 33 osoby zgromadzone w paryskim Salonie Indyjskim Grand Café obejrzały po raz pierwszy ruchome obrazy z kinematografu braci Lumière – i właśnie wtedy narodziło się kino. Zaprezentowany na wystawie kinematograf to stworzona specjalnie dla Narodowego Centrum Kultury Filmowej replika oryginału wykonana z materiałów z epoki. Towarzyszy mu dziesięć filmów z pierwszego pokazu, w takiej kolejności w jakiej je oryginalnie wyświetlono.
Wróćmy jednak do końca XIX wieku - był to pierwszy publiczny, komercyjny pokaz filmowy w historii. Zaprezentowano wówczas publiczności filmy nakręcone przez Louisa Lumière’a:
● Wyjście robotników z fabryki Lumière’ów w Lyonie,
● Woltyżerka,
● Połów czerwonych rybek,
● Wyjście ze statku uczestników Kongresu Fotografii w Lyonie,
● Kowale,
● Ogrodnik (znany współcześnie pod tytułem Polewacz i polany, wymyślonym przez Louisa Lumière’a),
● Posiłek (Śniadanie dziecka lub Karmienie dziecka),
● Podrzucanie na kocu,
● Plac Franciszkanów w Lyonie,● Morze (Kąpiel w morzu).
Wczesne kino, które było naturalnym następstwem fotografii, nie szukało sensacyjnych tematów. Filmy braci Lumière dokumentowały codzienne życie – najbliższych, rodzinną firmę i miasto. Ograniczenia technologii sprzed 130 lat sprawiały, że filmy były krótkie i składały się z jednego, statycznego ujęcia. Aby nakręcić film, kinematograf ustawiano na nieruchomym statywie. Urządzenie nie miało wizjera, przez który autor mógłby sprawdzić kadr, więc wcześniej musiał dokładnie zaplanować, co zarejestruje. Ponieważ w kinematografie mieściła się jedynie 17-metrowa taśma filmowa, przesuwana za pomocą korbki z prędkością 16 klatek na sekundę, film mógł trwać maksymalnie 50 sekund. Samo urządzenie było zarówno kamerą, jak i projektorem.
KINEMATOGRAF BRACI LUMIÈRE NA ŚWIECIE
Po pierwszym pokazie filmowym w Grand Café w Paryżu, wynalazek braci Lumière stał się ogromnym sukcesem. Już w kolejnych dniach Salon Indyjski był wypełniony po brzegi chętnymi, aby zobaczyć filmy, a w kolejnych tygodniach pokazy z kinematografu gromadziły nawet 2500 widzów dziennie. W styczniu w Lyonie powstało pierwsze stałe kino, a niedługo po tym w kraju pojawiały się kolejne.Ogromny popyt na filmowe nowinki sprawił, że Lumière'owie postanowili znacznie zwiększyć filmową produkcję. Potrzebowali do tego nowych współpracowników. Dzięki przemysłowej produkcji kinematografu, na początku 1896 roku firma Lumière zaczęła wysyłać do Europy i poza jej granice przeszkolonych operatorów, którzy z pomocą urządzenia mieli rejestrować krótkie sceny z miast – ulice i spacerujących po nich ludzi, zabytki. Rocznie produkowano około 250 takich filmów, a wszystkim prosto z Lyonu kierował Louis Lumière, który osobiście szkolił operatorów i korespondencyjnie udzielał im wskazówek. Dzięki tym filmom europejscy widzowie mogli zobaczyć egipskie piramidy, japoński teatr kabuki oraz tradycyjnie ubrane gejsze czy wietnamskie wioski. Dla większości osób były one namiastką podróży, pozwalającą zobaczyć miejsca, do których nigdy nie mogliby sami pojechać.Na projekcji obok prezentujemy kilka z tych filmów przedstawiających katedrę Notre-Dame w Paryżu, kino w Londynie, ulicę Twerską w Moskwie i Broadway w Nowym Jorku. Towarzyszy im także słynny Wjazd pociągu na stację w La Ciotat.
Na naszej wystawie prezentujemy replikę tego przełomowego urządzenia, stworzoną specjalnie dla NCKF, wraz z dziesięcioma filmami pokazanymi w oryginalnej kolejności podczas historycznej projekcji, takimi jak Wyjście robotników z fabryki, Kowale czy Kąpiel w morzu. Zwiedzający mogą poznać, jak działało urządzenie będące jednocześnie kamerą i projektorem oraz jak 17-metrowa taśma filmowa zmieniała sposób patrzenia na świat.
Druga część wystawy ukazuje, jak szybko kinematograf podbił Europę i dalsze kontynenty dzięki przeszkolonym operatorom Lumière’ów, którzy rejestrowali sceny uliczne, zabytki i codzienne życie od Paryża po Moskwę i Nowy Jork. Prezentowane filmy – m.in. Wjazd pociągu na stację w La Ciotat czy ujęcia z Londynu i Broadwayu – pokazują zadziwiającą globalność najwcześniejszych zapisów filmowych.
Zwiedzanie wystawy będzie możliwe w ramach biletu na zwiedzanie Kina Polonia, a w dniach 27–28 grudnia, z okazji Święta Kina i 2. urodzin Kina NCKF, przygotowaliśmy specjalne wejście za 1 zł oraz wyjątkowy program oprowadzań.
Zapraszamy!
O „EC1 Łódź – Miasto Kultury”
EC1 Łódź to zrewitalizowany kompleks dawnej elektrociepłowni, który stał się dynamicznym centrum nauki, sztuki i kultury. Oferuje różnorodne atrakcje, w tym Kino, Centrum Nauki i Techniki, Planetarium, Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej, Narodowe Centrum Kultury Filmowej z wystawami o tworzeniu i historii filmu oraz Ulicę Żywiołów czyli edukacyjną przestrzeń zabaw dla najmłodszych. Misją EC1 jest edukacja i popularyzacja nauki, a także promowanie sztuki filmowej i komiksowej, zapewniając jednocześnie rozrywkę dla odwiedzających. To miejsce, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością, tworząc unikalną przestrzeń dla wszystkich miłośników kultury i nauki.
